Το μπρόκολο είναι μέλος της οικογένειας των Σταυρανθών (Κραµβοειδή) λαχανικών. Επειδή το λαχανικό αυτό αποτελείται από πολλά τμήματα παρέχει ποικιλία γεύσεων. Ένα από τα κύρια χαρακτηριστικά του είναι η έντονη μυρωδιά που αναδύεται όταν μαγειρεύεται. Η γεύση του μπρόκολου είναι κάτι ενδιάμεσο μεταξύ λάχανου και κουνουπιδιού. Το μπρόκολο παρέχει λίγες θερμίδες (τα 85 γρ. μπρόκολο έχουν 28 Kcal). Ιστορία του μπρόκολου Το μπρόκολο έχει τις ρίζες του στην Ιταλία. Broccolo στα ιταλικά ονομασία σημαίνει «λάχανο βλαστάρι». Στους αρχαίους ρωμαϊκούς χρόνους, εξελίχθηκε από το άγριο λάχανο, ένα φυτό που έμοιαζε τότε περισσότερο με λάχανο παρά με μπρόκολο. Εξαπλώθηκε στην Εγγύς Ανατολή, όπου εκτιμήθηκε για τα βρώσιμα κεφάλια και κοτσάνια του και στη συνέχεια επανήλθε στην Ιταλία, όπου καλλιεργήθηκε περαιτέρω. Το μπρόκολο εισήχθη στις Ηνωμένες Πολιτείες την εποχή της αποικιοκρατίας, που διαδόθηκε από τους Ιταλούς μετανάστες που έφεραν μαζί τους αυτό το σπουδαίο λαχανικό στο Νέο Κόσμο. Οι Η.Π.Α έχουν τη μεγαλύτερη παραγωγή στον κόσμο και ακολουθούν η Ιταλία, όπου είναι ιδιαίτερα αγαπητό και η Ισπανία. Στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια αναπτύχθηκε πολύ η καλλιέργεια αφού αυξήθηκε και η ζήτηση.
Οφέλη για την υγεία
Δεν είναι τυχαίο ότι περισσότερες από 300 ερευνητικές μελέτες έχουν διεξαχθεί γύρω από αυτή την προστατευτική δράση του μπρόκολου, την θρεπτική του αξία και την ανάπτυξη διαφόρων μορφών καρκίνου, καθώς και με τα προβλήματα μεταβολισμού στο σώμα (οξειδωτικό στρες, φλεγμονή). Μπρόκολο και καρκίνος: Ερευνητές από το University of California, Berkeley στην Αμερική, βρήκαν ότι η κατανάλωση μπρόκολου συμβάλλει στην αντιμετώπιση του καρκίνου. Συγκεκριμένα η μάσηση μίας ουσίας που υπάρχει στο μπρόκολο (indole-3-carbinol), τη μετατρέπει σε μία άλλη ουσία που από πολλούς επιστήμονες θεωρείται το πιο γνωστό φυσικό αμυντικό όπλο του ανθρώπου κατά του καρκίνου την 3,3’-diindolylmethane (DIM). Η ουσία αυτή έχει ήδη αποδειχθεί από προηγούμενες μελέτες ότι εμποδίζει τη διαίρεση των καρκινικών κυττάρων του μαστού και επίσης εμποδίζει την τεστοστερόνη, την ορμόνη που συμβάλλει στην ανάπτυξη των καρκινικών κυττάρων στον προστάτη. Μπρόκολο και ανοσοποιητικό σύστημα: Επιπλέον, νέα μελέτη που δημοσιεύεται στο τελευταίο τεύχος του Journal of Nutritional Biochemistry έρχεται να προσθέσει μία ακόμα ευεργετική δράση στη DIM.
Πιο συγκεκριμένα, η ουσία αυτή ρυθμίζει την έκκριση των κυτοκινών, ορμονών που συμβάλλουν στην αύξηση του αριθμού των κυττάρων του ανοσοποιητικού συστήματος. Παράλληλα, οι επιστήμονες στην έρευνα βρήκαν ότι μπορεί έως και να τριπλασιαστεί η παραγωγή ουσιών που καταστρέφουν τα παθογόνα βακτήρια (και τα καρκινικά κύτταρα) με την παρουσία της DIM. Ο μηχανισμός που αφορά την άμυνα του οργανισμού είναι η ενεργοποίηση των μακροφάγων κυττάρων και η έκκριση των προαναφερόμενων ουσιών όταν το σώμα προσβληθεί από κάποιο βακτήριο. Τέλος, οι ερευνητές τονίζουν ότι οι ευεργετικές αυτές ιδιότητες παρατηρήθηκαν μετά από πρόσληψη της DIM από το στόμα και όχι μετά από έγχυση στο αίμα. Μπρόκολο και διαβήτης: ερευνητές αναφέρουν ότι οι ενώσεις, όπως η σουλφοραφάνη που βρίσκεται στο μπρόκολο μπορούν να βοηθήσουν στην αντιμετώπιση της αγγειακής νόσου του διαβήτη (στένωση των αρτηριών).
Μπρόκολο και αντιφλεγμονώδη οφέλη:
Ενώ είναι αλήθεια ότι υπάρχουν περιορισμένες ποσότητες ω-3 λιπαρών οξέων σε λαχανικά όπως το μπρόκολο, είναι επίσης αλήθεια ότι τα επίπεδα των ω-3 λιπαρών οξέων μπορούν να διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο στην εξισορρόπηση της φλεγμονώδους δραστηριότητας του οργανισμού μας. Τα 2 φλιτζάνια μπρόκολο παρέχουν περίπου 400 χιλιοστόγραμμα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα (με τη μορφή του α-λινολενικού οξέος ή ALA). Επίσης το μπρόκολο περιέχει μια ουσία που ονομάζεται καμπφερόλη, η οποία έχει την δυνατότητα, ειδικά στο εσωτερικό του πεπτικού μας σωλήνα, να μειώνει τον αντίκτυπο των αλλεργιών που σχετίζονται με τις αλλεργιογόνες ουσίες, με αποτέλεσμα να μπορεί να βοηθήσει μείωση του κίνδυνου μιας χρόνιας φλεγμονής.
Μπρόκολο και πεπτικό:
Το μπρόκολο, χάρη στη σουλφοραφάνη που περιέχει, βοηθά στην προστασία της υγείας του βλεννογόνου του στομάχου μας και φαίνεται ότι καταπολεμά το ελικοβακτηρίδιο του πυλωρού, που ενοχοποιείται για την πρόκληση γαστρίτιδας και πεπτικού έλκους. Επιπλέον, σύμφωνα με την ίδια έρευνα, που δημοσιεύτηκε στην αμερικανική επιστημονική επιθεώρηση «Proceedings of the National Academy of Sciences», η σουλφοραφάνη καταπολεμά και τα βακτήρια που είναι ανθεκτικά στα αντιβιοτικά. Αποτελεί επίσης πολύ καλή πηγή φυτικών ινών, συμβάλλοντας έτσι στην αντιμετώπιση της δυσκοιλιότητας και στη μείωση της LDL-χοληστερόλης. Μπρόκολο και αντιοξειδωτικά: το μπρόκολο ξεχωρίζει για την διατροφική του αξία και την αντιοξειδωτική του δράση, επειδή είναι εξαιρετικά πλούσιο σε βιταμίνη C, E, Α, λουτεϊνη, ζεαξανθίνη, β-καροτένιο, ασβέστιο, μαγγάνιο και του ψευδάργυρο. To μπρόκολο που παράγεται το χειμώνα περιέχει διπλάσια ποσότητα βιταμίνης C σε σύγκριση με το μπρόκολο του καλοκαιριού, ίσως επειδή το φυτό παράγει περισσότερες αντιοξειδωτικές ουσίες για να αμυνθεί απέναντι στο κρύο. Πηγή: http://www.mydiatrofi.gr Σε περίπτωση αναδημοσίευσης αυτού του άρθρου, ο παραπάνω σύνδεσμος ΠΡΕΠΕΙ να είναι ενεργός και ΔΕΝ επιτρέπεται να αφαιρεθεί.
Πρόσφατες κλινικές δοκιμές επιστημόνων του Πανεπιστημίου του Pittsburg σε ποντίκια απέδειξαν ότι η σουλφοραφάνη που αποτελεί συστατικό του μπρόκολου ενεργοποίησε την άμυνα των κυττάρων και μείωσε τους όγκους του καρκίνου του στόματος. Τα σημαντικά ευρήματα της συγκεκριμένης έρευνας δίνουν ελπίδες για πιθανή προστασία και των ανθρώπων από τον καρκίνο του στόματος αλλά και άλλων μορφών καρκίνου όπως του λαιμού, του κεφαλιού και του τραχήλου με τα μέσα που προσφέρει μια νέα θεραπεία γνωστή και ως “πράσινη χημειοπροφύλαξη.”
Πιο συγκεκριμένα, βρέθηκε ότι το εκχύλισμα των βλαστών του μπρόκολου, προστατεύει από τον καρκίνο του στόματος σε ποντίκια και αποδείχτηκε ανεκτό σε μια μικρή ομάδα από υγιείς εθελοντές κατά τη διάρκεια κλινικών δοκιμών που έκανε το Ινστιτούτο Καρκίνου του Πανεπιστημίου του Pittsburgh (UPCI). Τα ενθαρρυντικά αποτελέσματα ανακοινώθηκαν στην Ετήσια Συνάντηση της Αμερικανικής Ένωσης για την Έρευνα του Καρκίνου (AACR), στη Φιλαδέλφεια. Η Dr. Julie Bauman του Πανεπιστημίου του Pittsburgh και ο καθηγητής Ιατρικής και επικεφαλής ερευνητής του UPCI Head and Neck Cancer Program, Daniel Johnson, Ph.D., συνεργάστηκαν για να δουν την αντίδραση που θα είχε η χρήση του εκχυλίσματος σε ποντίκια με προδιάθεση σε καρκίνο του τραχήλου και της κεφαλής.
Τα ποντίκια στα οποία χορηγήθηκε σουλφοραφάνη, ανέπτυξαν πολύ λιγότερους όγκους από εκείνα που δεν πήραν. Οι αμερικανοί επιστήμονες σχεδιάζουν τώρα να διεξάγουν έρευνες σε ασθενείς που είχαν νοσήσει παλαιότερα από καρκίνο της κεφαλής ή του τραχήλου και είχαν θεραπευτεί, χορηγώντας τους κάψουλες που περιέχουν σπόρους μπρόκολου σε σκόνη προκειμένου να εξετάσουν εάν αυτό το σχήμα μπορεί να αποτρέψει αποτελεσματικά τον καρκίνο. Η Dr. Bauman, δήλωσε: «Οι άνθρωποι που έχουν θεραπευτεί από καρκίνο της κεφαλής και του τραχήλου κινδυνεύουν ακόμη να επανεμφανίσουν ένα δεύτερο καρκίνο στο στόμα ή στο λαιμό, και, δυστυχώς, αυτοί οι καρκίνοι είναι συνήθως μοιραίοι» . Και συμπληρώνει πως «προηγούμενες προσπάθειες να δημιουργήσουμε ένα φάρμακο που θα προφύλασσε και θα μείωνε αυτούς τους κινδύνους, υπήρξαν δυστυχώς αναποτελεσματικές, μη ανεκτές στους ασθενείς και με υψηλό κόστος. Όλα αυτά μας οδήγησαν στην Πράσινη Χημειοπροφύλαξη που αποτελεί μια οικονομικά αποδοτική ανάπτυξη θεραπειών που βασίζονται σε εκχυλίσματα από φυτά». Σταυρανθή λαχανικά όπως το μπρόκολο, παρουσιάζουν μεγάλη συγκέντρωση σουλφοραφάνης, μιας φυσικής μοριακής ένωσης, γνωστής για την προστασία που μπορεί να προσφέρει σε ανθρώπους με χρόνια έκθεση σε περιβαλλοντικούς ρύπους και καρκινογόνες ουσίες.
Στο πλαίσιο της έρευνας συμμετείχαν 10 υγιείς εθελοντές στους οποίους έδωσαν χυμό φρούτων ανακατεμένο με εκχύλισμα βλαστών μπρόκολου. Οι εθελοντές όχι μόνο δεν παρουσίασαν καμία παρενέργεια αλλά και η προστατευτική σουλφοραφάνη απορροφήθηκε και κατευθύνθηκε στον ιστό που θα μπορούσε να κινδυνεύσει να νοσήσει εκ νέου. Λόγω των ενθαρρυντικών ευρημάτων, θα διεξάγουν νέα έρευνα σε περισσότερους εθελοντές και ανάλογα με τα νέα αποτελέσματα, θα αποφασίσουν αν θα προχωρήσουν σε ευρύτερες κλινικές δοκιμές.