Φερομόνες
Είναι ουσίες που παράγονται από τους αδένες τους και προκαλούν χαρακτηριστικές αντιδράσεις συμπεριφοράς ή φυσιολογίας στα άτομα του ίδιου είδους.
Φερομόνες εργάτριας
Τις παράγουν για να προσανατολίζονται, για να σημάνουν συναγερμό και για να βοηθήσουν στην άμυνα του μελισσιού.
Φερομόνες βασίλισσας
Είναι ουσίες που εκκρίνει η βασίλισσα για να οργανώνει το μελίσσι και για να είναι ελκυστική στις άλλες μέλισσες.
Φερομόνες κηφήνα
Δεν έχουν ερευνηθεί όσο οι υπόλοιπες. Προσελκύουν στους τόπους συγκέντρωσης των κηφήνων ( πριν γίνει η σύζευξη με την βασίλισσα, συγκεντρώνονται πολλοί κηφήνες σε μία περιοχή) και άλλους κηφήνες ή ακόμα και βασίλισσες.
Φερομόνες γόνου
Εξαιτίας αυτών οι παραμάνες τροφοδοτούν διαφορετικά τον κηφηνογόνο σε σχέση με τον εργατικό γόνο καθώς και τις διαφορετικές ηλικίες του γόνου. Επίσης μέσω των φερομόνων αυτών οι εργάτριες καταλαβαίνουν ότι υπάρχει γόνος στα κελλιά ενώ επικρατεί σκοτάδι.
Χοροί
Τους κάνουν έτσι ώστε να υποδηλώσουν την απόσταση,την κατεύθυνση και την ποιότητα της τροφής.
Κυκλικός χορός
Πληροφορεί ότι η πηγή της τροφής βρίσκεται πολύ κοντά στην κυψέλη χωρίς να δίνει λεπτομέρειες για το που ακριβώς είναι. Η εργάτρια που βρήκε την τροφή δίνει νέκταρ στις εργάτριες του μελισσιού και μετά κάνει μικρούς κύκλους αλλάζοντας κατεύθυνση σε κάθε 1-2 κύκλους.
Μικτός χορός
Δίνει πληροφορίες για την απόσταση, κατεύθυνση και ποιότητα της τροφής σε αποστάσεις μεγαλύτερες από 100 μέτρα από το μελίσσι. Δεν είναι όμως ακριβείς, γιατί επικεντρώνονται στο να ενημερώσουν πόση ενέργεια θα καταναλώσουν για να φτάσουν εκεί. Η εργάτρια που βρήκε την τροφή, πρώτα πρέπει να τραβήξει την προσοχή των άλλων εργατριών, για αυτό ανεβαίνει στις πλάτες τους και αρχίζει να δονείται. Στη συνέχεια ξεκινά τον χορό, δηλαδή κάνει μία ευθύγραμμη διαδρομή κουνώντας την κοιλιά της και επιστρέφει στην αρχική της θέση πραγματοποιώντας έτσι ένα ημικύκλιο. Έπειτα ξανακάνει την ευθύγραμμη διαδρομή αλλά γυρνάει στην αρχική της θέση κάνοντας ένα ημικύκλιο από την αντίθετη κατεύθυνση.
- Η απόσταση υποδηλώνεται με τον αριθμό των ευθύγραμμων διαδρομών.
- Η κατεύθυνση προσδιορίζεται αν ο χορός γίνεται σε οριζόντια επιφάνεια. Στην περίπτωση αυτή η κατεύθυνση της ευθύγραμμης διαδρομής εξαρτάται από την κατεύθυνση της τροφής και του ήλιου.
- Η ποιότητα της τροφής φαίνεται από τον συνολικό αριθμό των κύκλων και από την ένταση των δονήσεων. Άρα όσο περισσότεροι οι κύκλοι και πιο έντονες οι δονήσεις τόσο πιο καλή είναι η τροφή.
Χορός δονήσεων
Ρυθμίζει την συλλογή τροφής και την σμηνουργία.
Επιπλέον πληροφορίες
- Οι χοροί εκτός από την παρουσία νέκταρος και γύρης, μπορεί να υποδηλώνουν και τη θέση του νερού ή και της πρόπολης.
- Γενικά οι μέλισσες για να προσανατολίζονται και για να βρίσκουν την τροφή τους χρησιμοποιούν ένα μεγάλο εύρος ερεθισμάτων ανάλογα με την περίσταση, όπως είναι οι χοροί, οι οσμές, ο ήλιος, ο μαγνητισμός κ.α. Χρησιμοποιούν μεν τους χορούς για να κατευθυνθούν στην συγκεκριμένη περιοχή που βρήκαν την τροφή αλλά μετά μέσω της οσμής πάνε στο άνθος που επιθυμούν.
Πηγές
https://tsougrana.eu/melissokomia/i-epikoinonia-ton-melisson
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0003347286801051(link is external)
https://www.youtube.com/watch?v=LU_KD1enR3Q(link is external)
Πασχάλης Χρ. Χαριζάνης(2017) ΜΕΛΙΣΣΑ ΚΑΙ ΜΕΛΙΣΣΟΚΟΜΙΚΗ ΤΕΧΝΙΚΗ
Έκδόσεις Μελισσοκομικη Επιθεώρηση, Ειρ. Παππά