AgroPublic | Δίπλα στον αγρότη, καθημερινά αγροτικά νέα, γεωπονικές δημοσιεύσεις | 6e4a2dcf02a1ca77fb3773e2f6b638d0 S

Παγετός είναι το φυσικό φαινόμενο κατά το οποίο οι υπάρχοντες υδρατμοί στην ατμόσφαιρα – κοντά στο έδαφος 1-2 μέτρα – συμπυκνώνονται κατευθείαν σε μικροσκοπικούς κρυστάλλους, όταν η θερμοκρασία του αέρα είναι ίση ή κάτω από το 00C.

Διακρίνονται σε:

  • Ασθενείς (00C μέχρι -20C)
  • Μέτριους (-20C μέχρι -40C)
  • Ισχυρούς (κάτω από -40C)

Ένα από τα σοβαρότερα προβλήματα στη χώρα μας αποτελούν οι ζημιές από παγετούς. Η έκταση των ζημιών που παρατηρούνται στα δένδρα των εσπεριδοειδών εξαρτάται από την απόλυτη ελάχιστη θερμοκρασία που εκτίθονται τα δέντρα  και από την ταχύτητα πτώσης της θερμοκρασίας.

Επίσης, μεγάλη σημασία έχει και η θερμοκρασία του περιβάλλοντος πριν από την εμφάνιση του παγετού (κατάσταση προσαρμογής και εγκλιματισμού). Σημαντικός παράγοντας αποτελεί η κατάσταση της υγείας των δένδρων την παρούσα χρονική στιγμή. Ελλείψεις θρεπτικών στοιχείων,καταστάσεις πείνας, τροφοπενίες ιχνοστοιχείων και Mg επηρεάζουν την ανταπόκριση τους σε κατάσταση παγετού.

Αναλυτικά με τον παγετό επιτυγχάνεται:

  • η πήξη του κυτταρικού χυμού των φυτών, όπου το νερό κρυσταλλώνεται στους μεσοκυττάριους χώρους σε θερμοκρασίες από -1 έως -3 oC συνήθως με τη βοήθεια πυρήνων συμπύκνωσης και
  • η κρυσταλλοποίηση των κυττάρων αυτών, όπου η απώλεια νερού εντείνει τη δράση ιόντων, με αποτέλεσμα τη θρόμβωση – κροκίδωση των λευκωμάτων του πρωτοπλάσματος, διαδικασία η οποία δεν είναι αντιστρεπτή και έχει ως αποτέλεσμα τον θάνατο των κυττάρων αφού εμποδίζονται οι φυσιολογικές λειτουργίες του.
AgroPublic | Δίπλα στον αγρότη, καθημερινά αγροτικά νέα, γεωπονικές δημοσιεύσεις | esperidoidoi pagetos2

Οι Spiegel-Roy και Goldschmidt (1996) αναφέρουν ότι σε γενικές γραμμές τα εσπεριδοειδή υφίστανται σοβαρότατες ζημίες σε θερμοκρασίες που κυμαίνονται μεταξύ -2,2 και -6,7 ºC. Μάλιστα, φυτικοί ιστοί με υψηλό υδατικό περιεχόμενο (>85%), όπως τα άνθη και η νεαρή-τρυφερή βλάστηση, είναι περισσότερο ευαίσθητοι στις χαμηλές θερμοκρασίες λόγω του ότι σχηματίζονται ευκολότερα παγοκρύσταλλοι. Σε ό,τι αφορά τους καρπούς, αυτοί ζημιώνονται συνήθως είτε μετά από έκθεσή τους στους -2 ºC για 4 ώρες είτε μετά από μερικές ώρες στους -3 ºC.

Κατά τον Παναγόπουλο (1993), η ευαισθησία των καρπών στους παγετούς εξαρτάται από το στάδιο που βρίσκεται ο καρπός. Οι προσβεβλημένοι καρποί αρχικά εμφανίζουν υδατώδεις περιοχές στις μεμβράνες της σάρκας. Αργότερα οι καρποί μαυρίζουν και η σάρκα αφυδατώνεται. 

Ορθές πρακτικές για την αντιμετώπιση του παγετού:

Οι ξένες αγορές κρατάνε τη χρονιά στα εσπεριδοειδή
ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΜΕΝΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ – ΜΕΤΡΑ

Τα φυτά, τις περισσότερες φορές είναι αντιμέτωπα με δύσκολες και μη ευνοϊκές περιβαλλοντικές συνθήκες.

Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να ωθούνται τις περισσότερες φορές στα όρια των δυνατοτήτων τους ώστε τελικά να επιβιώσουν.

Για την αντιμετώπιση καταστάσεων στρες λόγω παγετού, υπάρχουν αρκετά σκευάσματα τα οποία μπορεί να χρησιμοποιήσει κάποιος ώστε να επαναφέρει σε φυσιολογική κατάσταση την καλλιέργεια του, όπως επίσης και να κάνει χρήση ορισμένων εξειδικευμένων βιοδιεγερτών προληπτικά ώστε να υπάρχει η απαραίτητη ενέργεια, για να ξεπεράσουν το στρές.

Είτε μέσω εξειδικευμένων ψεκασμών, διαφυλλική λίπανση, είτε μέσω ριζοποτίσματος των δένδρων. Η μέθοδος ψεκασμού των φυτών με χημικές ουσίες (αυξίνες, γιβεριλλίνες, κ.α.), εφαρμόζεται στα φυτά προκειμένου να προκληθεί βιολογική καθυστέρηση της ανθοφορίας, και αποφυγή της κρίσιμης περιόδου κατά την οποία συμβαίνουν οι παγετοί, ενώ άλλες ουσίες (γλυκίνη-μπεταϊνη, πυρίτιο, προλίνη) εφαρμόζονται προκειμένου να ρυθμίσουν την υδατική ισορροπία των κυττάρων προστατεύοντας από τον παγετό άλλα και από τον καύσωνα.

Για τη μέθοδο αυτή χρησιμοποιούνται διάφορα σκευάσματα. Τα σκευάσματα αυτά προτείνεται να εφαρμόζονται στην καλλιέργεια τουλάχιστον 48-72 ώρες πριν τον παγετό ενώ η δόση εφαρμογής τους ποικίλει ανάλογα με τα αναμενόμενα φαινόμενα. Όπως επίσης και σκευάσματα μετά τον παγετό είναι δυνατόν να επαναφέρουν σε κάποιο βαθμό τη φυσιολογική κατάσταση των δένδρων.

Παγετός: πως να προστατέψετε τις καλλιέργειές σας – Ένωση Αγρινίου
Η καρπόπτωση στα Εσπεριδοειδή - Farmacon - Blog - Η #1 online αγροτική  εφαρμογή

Προληπτικά Μέτρα

  1. Κατά την εγκατάσταση του δενδρώνα να επιλέγονται ποικιλίες ανθεκτικές στους παγετούς
  2. Να διατηρούνται τα δέντρα σε καλή θρεπτική κατάσταση
  3. Το κλάδεμα μέχρι τέλος Ιουλίου
  4. Να μη γίνεται κατεργασία του εδάφους
  5. Συνίσταται μετά το παγετό να γίνεται ψεκασμός με εξειδικευμένα σκευάσματα

Γράφει ο Νταλιάνης Λεωνίδας, MSc Γεωπόνος | Ένωση Αγροτικών Συνεταιρισμών Λακωνίας ΕΑΣΛ

Στοιχεία επικοινωνίας: leonidasntalianis@gmail.com