Έρευνα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αποκαλύπτει τη μεγάλη επιβάρυνση παραγωγών – Πάνω από τον μέσο όρο οι Έλληνες αγρότες

Αντιμέτωποι με ένα ιδιαίτερα βαρύ γραφειοκρατικό φορτίο βρίσκονται οι αγρότες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, καθώς καλούνται να εφαρμόσουν τη νέα Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ) 2023–2027. Η διαδικασία συμμόρφωσης δεν είναι μόνο πολύπλοκη και χρονοβόρα, αλλά και οικονομικά επώδυνη, με το ετήσιο κόστος για κάθε παραγωγό να ξεπερνά κατά μέσο όρο τα 1.230 ευρώ.

Σύμφωνα με πανευρωπαϊκή μελέτη του Δικτύου ΚΑΠ της Ε.Ε. και του Ευρωπαϊκού Γραφείου Βοήθειας Αξιολόγησης, περίπου 630 ευρώ από αυτό το ποσό αφορούν σε εσωτερικά κόστη (εργατοώρες παραγωγών), ενώ τα υπόλοιπα 600 ευρώ καταλήγουν σε εξωτερικές υπηρεσίες, κυρίως συμβούλων.

Ο απαιτούμενος χρόνος για την ολοκλήρωση των διαδικασιών υπολογίζεται σε 5,6 έως 8,7 εργάσιμες ημέρες τον χρόνο, ενώ οι Έλληνες παραγωγοί ξεπερνούν τον ευρωπαϊκό μέσο όρο τόσο σε χρόνο όσο και σε χρήμα.

Μεγάλες αποκλίσεις μεταξύ των κρατών – Πρωταθλήτρια η Σλοβακία, χαμηλό κόστος στη Ρουμανία

Σημαντικές διαφορές παρατηρούνται από χώρα σε χώρα. Στη Ρουμανία, για παράδειγμα, το μέσο ετήσιο κόστος είναι μόλις 450 ευρώ, ενώ στη Σλοβακία φτάνει τα 2.740 ευρώ ανά παραγωγό. Η Ελλάδα συγκαταλέγεται στις πιο επιβαρυμένες χώρες, με τους αγρότες να αντιμετωπίζουν συσσωρευμένες απαιτήσεις συμμόρφωσης και σημαντικά διοικητικά εμπόδια.

Από τη διαβούλευση που ξεκίνησε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή τον Μάρτιο του 2024, με τη συμμετοχή 27.000 ατόμων, προκύπτει ότι σχεδόν ένας στους τρεις παραγωγούς επιβαρύνεται με κόστος κάτω των 1.000 ευρώ, κυρίως μικρές εκμεταλλεύσεις με περιορισμένο μέγεθος ή χαμηλή πολυπλοκότητα.

Οι πιο «επιβαρυμένες» κατηγορίες – Ο ρόλος της πολυπλοκότητας και της ψηφιοποίησης

Το σημείο αιχμής για τους περισσότερους αγρότες είναι η αίτηση ενίσχυσης, η οποία περιγράφεται ως το δυσκολότερο και πιο χρονοβόρο βήμα. Η ανάγκη για ακριβή τεκμηρίωση, η αυστηρότητα των απαιτήσεων συμμόρφωσης και τα συχνά προβλήματα με τα ψηφιακά εργαλεία – ιδίως στον προσδιορισμό των επιλέξιμων εκτάσεων – δυσχεραίνουν τη διαδικασία.

Ανάμεσα στις βαρύτερες κατηγορίες διοικητικής επιβάρυνσης συγκαταλέγονται:

• Οι Άμεσες Ενισχύσεις
• Οι επενδυτικές παρεμβάσεις του Πυλώνα ΙΙ (Αγροτική Ανάπτυξη)
• Τα Οικολογικά Προγράμματα
• Οι Περιβαλλοντικές Δεσμεύσεις και τα Συστήματα Διαχείρισης

Οι αγρότες αφιερώνουν κατά μέσο όρο επτά εργάσιμες ημέρες ετησίως για να διεκπεραιώσουν τις υποχρεώσεις τους, ενώ οι μεγάλες εκμεταλλεύσεις (άνω των 500 εκταρίων) ξεπερνούν ακόμη και τις έξι ημέρες μόνο για τη συμμόρφωση. Οι μικρές εκμεταλλεύσεις, κάτω των 5 εκταρίων, καταναλώνουν λιγότερο χρόνο, αλλά η αναλογία κόστους-εισοδήματος παραμένει αποτρεπτική.

Διοικητικά εμπόδια «φτιαγμένα στο εσωτερικό»

Παρά το κοινό ευρωπαϊκό πλαίσιο, έως και το 60% του διοικητικού φόρτου αποδίδεται στις επιλογές εφαρμογής των κρατών-μελών, σύμφωνα με τα ευρήματα της μελέτης. Δηλαδή, η πολυπλοκότητα της γραφειοκρατίας δεν επιβάλλεται μόνο από την Ε.Ε., αλλά ενισχύεται από τον τρόπο που ερμηνεύεται και εφαρμόζεται σε εθνικό επίπεδο.

Μεταξύ των κυριότερων παραπόνων των αγροτών είναι:

• η επανάληψη διαδικασιών
• η υποβολή ίδιων εγγράφων σε πολλαπλούς φορείς
• οι ασαφείς οδηγίες και η έλλειψη υποστήριξης
• η ποιότητα των επιθεωρήσεων και η αυστηρότητα των κυρώσεων

Η ανάγκη για απλούστευση και στήριξη

Παρά τα προβλήματα, η ψηφιοποίηση των διαδικασιών μπορεί να αποφέρει οφέλη, υπό την προϋπόθεση ότι θα συνοδεύεται από:

• δωρεάν συμβουλευτικές υπηρεσίες
• εκπαίδευση και καθοδήγηση
• σταθερότητα στο θεσμικό πλαίσιο

Η μελέτη καταλήγει με σαφή σύσταση: η απλούστευση των διαδικασιών, η βελτίωση της επικοινωνίας και η στήριξη των μικρών παραγωγών είναι απαραίτητες, εάν η ΚΑΠ θέλει να επιτύχει τους στόχους της χωρίς να εξαντλήσει τους ανθρώπους που καλείται να υπηρετήσει.

Πηγή : https://www.gargalianoionline.gr/vary-to-kostos-tis-neas-kap-gia-toys-agrotes-pano-apo-1-200-eyro-etisios-se-grafeiokratika-exoda/