AgroPublic | Δίπλα στον αγρότη, καθημερινά αγροτικά νέα, γεωπονικές δημοσιεύσεις | εικονα10

Σύμφωνα με έρευνα που διεξήχθη στο Πανεπιστήμιο της Αδελαΐδας, έχει ανακαλυφθεί ότι οι μέλισσες έχουν πολύ καλύτερη όραση από ότι γνωρίζαμε μέχρι σήμερα, προσφέροντας έτσι νέες γνώσεις για τη ζωή των μελισσών και νέες ευκαιρίες για τη μεταφορά αυτής της γνώσης σε τομείς όπως η ρομποτική.

Τα ευρήματα προέρχονται από “οφθαλμολογικά τεστ” που έγιναν σε δυτικές μέλισσες (γνωστές και ως ευρωπαϊκές μέλισσες, Apis mellifera) από τη μεταδιδακτορική ερευνήτρια Dr Elisa Rigosi (Τμήμα Βιολογίας, Πανεπιστήμιο Lund, Σουηδία) στην Ιατρική Σχολή της Αδελαΐδας, υπό την επίβλεψη του Dr Steven Wiederman (Ιατρική Σχολή Αδελαΐδας, Πανεπιστήμιο Αδελαΐδας) και του καθηγητή David O’Carroll (Τμήμα Βιολογίας, Πανεπιστήμιο Lund, Σουηδία).

Η όραση των μελισσών έχει μελετηθεί από την πρωτοποριακή έρευνα του Dr.Karl von Frisch το 1914, ο οποίος ανέφερε την ικανότητα των μελισσών να βλέπουν τα χρώματα μέσω μιας έξυπνης σειράς πειραμάτων εκπαίδευσης.

 “Σήμερα, οι μέλισσες εξακολουθούν να αποτελούν ένα συναρπαστικό μοντέλο μεταξύ των επιστημόνων, ιδίως των νευροεπιστημόνων”, λέει ο Dr Rigosi.

“Μεταξύ άλλων, οι μέλισσες βοηθούν να απαντηθούν ερωτήματα όπως: πώς μπορεί ένας μικροσκοπικός εγκέφαλος με λιγότερους από ένα εκατομμύριο νευρώνες να επιτύχει πολύπλοκες διεργασίες και ποια είναι τα απώτατα όριά του;”. Τις τελευταίες δεκαετίες έχει αποδειχθεί ότι οι μέλισσες μπορούν να βλέπουν, να κατηγοριοποιούν αντικείμενα και να μαθαίνουν έννοιες μέσω της όρασης, όπως η έννοια του “συμμετρικού” και του “πάνω και κάτω”.

“Όμως ένα βασικό ερώτημα που έχει απαντηθεί μόνο εν μέρει είναι: ποια είναι στην πραγματικότητα η οπτική οξύτητα του ματιού της μέλισσας; Πόσο καλή είναι η όραση μιας μέλισσας;”

“Προηγούμενοι ερευνητές έχουν μετρήσει την οπτική οξύτητα των μελισσών, αλλά τα περισσότερα από αυτά τα πειράματα έχουν διεξαχθεί στο εργαστήριο μακριά από το φως της ημέρας. Το φως της ημέρας και τα εργαστήρια είναι δύο εντελώς διαφορετικά περιβάλλοντα, με αποτέλεσμα να υπάρχουν σημαντικές ανατομικές και φυσιολογικές αλλαγές στην ανάλυση του ματιού αναφέρει ο Dr. Wiederman.

Οι φωτοϋποδοχείς στο οπτικό σύστημα ανιχνεύουν διακυμάνσεις στην ένταση του φωτός. Υπάρχουν οκτώ φωτοϋποδοχείς πέρα από κάθε εξαγωνική όψη του σύνθετου ματιού μιας μέλισσας, και τα μάτια τους αποτελούνται από χιλιάδες όψεις! Φυσικά, αναμέναμε κάποιες διαφορές στην ποιότητα της όρασης των μελισσών από τη δοκιμή τους σε συνθήκες φωτεινού φωτισμού σε σύγκριση με το αμυδρό φως. (κατά τη διάρκεια της έρευνα που πραγματοποιήθηκε)

Οι ερευνητές μέσα από το πείραμα προσπάθησαν να απαντήσουν σε δύο ερωτήματα: πρώτον, ποιο είναι το μικρότερο καλά καθορισμένο αντικείμενο που μπορεί να δει μια μέλισσα; (δηλαδή, η ανάλυση του αντικειμένου της)- και δεύτερον, πόσο μακριά μπορεί μια μέλισσα να δει ένα αντικείμενο, ακόμη και αν δεν μπορεί να δει το αντικείμενο αυτό καθαρά; (δηλαδή, μέγιστο όριο ανιχνευσιμότητας).

Για το σκοπό αυτό, οι ερευνητές έκαναν ηλεκτροφυσιολογικές καταγραφές των νευρικών αποκρίσεων που συμβαίνουν σε μεμονωμένους φωτοϋποδοχείς στα μάτια μιας μέλισσας. Οι φωτοϋποδοχείς είναι ανιχνευτές του φωτός στον αμφιβληστροειδή και κάθε φορά που ένα αντικείμενο περνάει στο οπτικό πεδίο, καταγράφει μια νευρική απόκριση.

Διαπιστώσαμε ότι στο μετωπιαίο τμήμα του ματιού, όπου η ανάλυση μεγιστοποιείται, οι μέλισσες μπορούν να δουν καθαρά αντικείμενα που είναι τόσο μικρά όσο  περίπου το πλάτος του αντίχειρά σας όταν τεντώνετε το χέρι σας μπροστά σας λέει η Dr. Rigosi.

“Πρόκειται για 30% καλύτερη όραση από ό,τι είχε καταγραφεί προηγουμένως”, λέει η ίδια.

Όσον αφορά το μικρότερο αντικείμενο που μπορεί να ανιχνεύσει μια μέλισσα, αλλά όχι με σαφήνεια, αυτό είναι περίπου όσο  το ένα τρίτο του πλάτους του αντίχειρά σας στο μήκος του χεριού σας. Αυτό είναι περίπου το ένα τρίτο αυτού που οι μέλισσες μπορούν να δουν καθαρά και πέντε φορές μικρότερο από αυτό που έχει ανιχνευθεί μέχρι στιγμής σε πειράματα συμπεριφοράς.

Αυτά τα νέα αποτελέσματα υποδηλώνουν ότι οι μέλισσες έχουν την ευκαιρία να δουν έναν πιθανό θηρευτή, και συνεπώς να διαφύγουν, πολύ νωρίτερα από ότι πιστεύαμε προηγουμένως, ή να αντιληφθούν τα ορόσημα στο περιβάλλον καλύτερα από ότι περιμέναμε, γεγονός που είναι χρήσιμο για την πλοήγηση και συνεπώς για την επιβίωση.

H έρευνα αυτή προσφέρει νέες και χρήσιμες πληροφορίες για την όραση των εντόμων ευρύτερα καθώς και για τις μέλισσες.

Αποδείξαμε ότι η μέλισσα έχει υψηλότερη οπτική οξύτητα από ό,τι είχε αναφερθεί προηγουμένως. Μπορούν να επιλύουν με μεγαλύτερη λεπτομέρειες από ότι αρχικά πιστεύαμε, γεγονός που έχει σημαντικές επιπτώσεις στην ερμηνεία των απαντήσεών μας σε μια σειρά από γνωστικά πειράματα που διεξάγουν οι επιστήμονες με τις μέλισσες εδώ και χρόνια.

Τέλος ο Dr. Wiederman: «Είναι σημαντικό ότι τα ευρήματα αυτά θα μπορούσαν επίσης να φανούν χρήσιμα στο έργο μας για το σχεδιασμό βιοεμπνευσμένης ρομποτικής και ρομποτικής όρασης, καθώς και για τη βασική έρευνα στη βιολογία των μελισσών.»

Πηγή: eurekalert.org “Honey bees have sharper eyesight than we thought.”

Μεταφρασμένο άρθρο